over de auteur

Amsterdam

In 1973 kwam ik voor het eerst in contact met Hans Baan, toen “zijn” winkel in de Maasstraat, Raf Zelfbouw genaamd, net geopend was. Op dat moment was ik als 17-jarige middelbare scholier al een paar jaar bezig met luidsprekers bouwen en een dergelijke winkel was ook voor Amsterdamse begrippen echt uniek.

Ik zat vlakbij de Maasstraat op school en kwam steeds vaker bij Hans over de vloer en het duurde niet lang of ik werd een zaterdag-, donderdagavond- en vakantiehulpje.

Het bedenken van het bekende HB-logo met de twee luidsprekers tegenover elkaar is één van mijn eerste wapenfeiten.

Samen met Jan hielp ik vooral met de productie van de HB luidsprekersystemen, maar ik maakte ook bijvoorbeeld de gebruiksaanwijzingen die de klanten bij de HB-kits kregen. In de winkel stonden we ook veel andere hifi hobbyisten te woord, waarbij vaak alle tijd genomen werd.
Achter het winkeldeel was er een werkplaats volgestouwd met meetapparatuur, een keukentje en een heuse luisterruimte, waar naast de HB luidsprekers ook bijvoorbeeld de toen beroemde Kef-kits te beluisteren waren. Meestal stonden er wel 10 paar luidspreker-systemen in vaak onafgewerkte spaanplaat kasten opgesteld.
Vanaf het moment dat Dynaco door Raf geïmporteerd werd, hield ik me ook intensief met dat merk bezig. In die periode werden door mij heel veel versterkers in elkaar gezet. De bouwbeschrijvingen werden allemaal door mij vertaald en uitgetypt, een enorme klus trouwens. Klanten die de gebouwde apparaten kochten kregen keurig een Nederlandse gebruiksaanwijzing mee.

Ondertussen was het ook een periode waarin ik achteraf heel veel geleerd heb van Hans, waarbij steeds als je dacht iets te doorgronden over geluidsweergave, het altijd weer een stuk genuanceerder en complexer bleek te zijn bij nader inzien. De ingewikkelde relatie tussen emotie en techniek heeft mij altijd gefascineerd.

Hilversum

Toen Hans met Translator begon vanuit zijn huis in Hilversum ben ik voor hem blijven werken. Inmiddels studeerde ik bouwkunde in Delft en reed 2 a 3 dagen heen en weer om in Hilversum luidsprekers in elkaar te schroeven. De werktijden waren 10 tot 10 uur en er werd altijd een heerlijke maaltijd op tafel gezet. In de vakanties mocht ik een paar keer de zaken waarnemen.

HiFi shows

Er werd veel aan publiciteit gedaan in die jaren. Zo waren er jaarlijks optredens bij dealers of op hifi-shows zoals die op meerdere plaatsen in het land gegeven werden (Novotel Amsterdam 1980-1984, Motel Bunnik 1985, Firato Amsterdam1986, Blokhoeve Nieuwegein 1987)
Speciaal waren vooral de befaamde Novotelshows die 5 tot 7 dagen per jaar in september gehouden werden. De shows liepen parallel aan de Firato en er werden zelfs pendelbussen georganiseerd.

Bij de organisatie van deze gratis alternatieve show, waarbij hele verdiepingen met hotelkamers gestript en weer teruggebouwd werden, was Hans nauw betrokken.
Translator had aanvankelijk één hotelkamer om in te demonstreren, het jaar erop 2 kamers en weer een jaar later werd er ook een grote zaal op de BG bij betrokken. In 1986 tenslotte werd er toch weer besloten om een stand op de RAI te nemen, met een apart gebouwde luisterruimte.

Velen zullen zich die 10-daagse evenementen kunnen herinneren, waarbij zich naast de kleine merken als Translator ook grote jongens als Transtec (onder andere Kef en Quad) en NAD meededen om maar niet op die kermis genaamd Firato te hoeven staan.

1980 1983

1984 1986

Mijn rol bestond uit het mee helpen bedenken van de aankleding van de stands en het helpen bij grafische vormgeving hiervan. De folders van 1984-1989, met enkele driehoek en translator-logo waren door mij ontworpen. Ook hielp ik bij het geven van demonstraties tijdens de shows. Ik zocht meestal de popmuziek uit, toen was Sadé en Joe Cocker bv heel populair. Hans wist uiteraard alles over de klassieke muziekafdeling en ontfermde zich over die muziekkeuze.
Bij het demonstreren werd altijd op een beschaafd volume gedraaid en werd met opzet een relatief eenvoudige versterker gebruikt (NAD), om te zorgen dat we realistisch bezig waren.
Er werden altijd Delftse vrienden van mij (Kaspar, Frank, Jan en Jeffrey) ingezet om bij te springen. Het was elke keer weer geweldig!

De verhuizing naar een apart bedrijfspand aan de Franciscusweg, ook in Hilversum (december 1984) zorgde voor een eerste echte schaalvergroting, er kwamen vaste medewerkers, zoals André en Bart.

Het laatste deel van de Translatorperiode heb ik niet meer als medewerker meegemaakt maar ik heb wel steeds contact met Hans gehouden. Ik heb deze site na uitgebreid overleg met hem gemaakt en wil mijn opgedane ervaring en kennis graag delen met iedereen die vragen over Translator heeft.

Peter van Gijn

1978 2011